ابزارهای ارزشیابی توصیفی

۱) پوشه کار: ابزاری است، که از مجموعه نمونه کارهای دانش آموزان، به صورت فردی یا گروهی تهیه می شود و نشان دهنده تلاش و پیشرفت آنها در یک زمینه خاص و برای مدت زمان مشخصی است. محتوای آن با همکاری معلم و دانش آموز به صورت آگاهانه و هدفمند انتخاب و سازماندهی می شود و معلم به طور مستمر آن را مورد ارزیابی قرار داده و بازخورد لازم را برای رفع اشکالات یادگیری به دانش آموز ارائه می دهد.

۲) آزمون عملکردی: آزمون عملکردی از فعالیت ها و عملکرد واقعی دانش آموز، ارزشیابی به عمل می آورد تا دانش آموز آنچه را که از مهارت و دانش کسب کرده است، در عمل از خود بروز دهد. آزمون های عملکردی، فرآیندها و فرآورده های یادگیری را به طور مستقیم می سنجد و از آنجا که این آزمون ها با مهارت سر و کار دارند، به معلم کمک می کند، تا از مهارت ها و میزان درک و فهم دانش آموزان اطلاع داشته باشد.

۳) چک لیست: عبارت است از مجموعه ای از نشانه ها و شواهد، که به یک انتظار یا انتظارات خاصی مربوط می شوند. معلم براساس تشخیص خود، چک لیست ها را برای مواد درسی و اهداف مختلف تهیه و اجرا می کند. چک لیست ها باید ساده و محدود باشند و بهتر است زمانی که دانش آموزان در کلاس، در حال فعالیت های یادگیری هستند، اجرا شود، تا روند پیشرفت آنان را نشان دهد.

۴) واقعه نگاری: واقعه نگاری عبارت است از توصیف عینی از رفتار دانش آموز در یک موقعیت خاص و تفسیر آن موقعیت توسط مشاهده کننده ای که آن را ثبت کرده است. گزارش واقعه نگاری باید دارای تاریخ، توصیف واقعی رویداد و تفسیر آن باشد. این ابزار بر خلاف چک لیست ها به صورت منظم مورد استفاده قرار نمی گیرد و عمدتاً رفتارها و فعالیت های خاص دانش آموزان را در بر می گیرد.

۵) خودسنجی و همسال سنجی: خودسنجی عبارت است از ارزشیابی فرد از عملکرد فعالیت های یادگیری خودش و همسال سنجی عبارت است از ارزشیابی دانش آموز از عملکرد و فعالیت های یادگیری همسالانش. هدف اساسی این دو روش، ایجاد احساس مسئولیت بیشتر به یادگیری خود و همسالان است.

۶) آزمون های مداد کاغذی: این آزمون ها بنا به نظر معلم در برخی از دروس مانند ریاضی اجرا می شود و باید به گونه ای طراحی شود، که دانش آموز احساس نگرانی و اضطراب نداشته باشد.

اجرای این آزمون ها همانند اجرای تکالیف کلاسی است. معلم باید در ارزیابی این آزمون ها، به دانش آموزان بازخورد توصیفی ارائه دهد و از دادن هرگونه نمره یا رتبه، بپرهیزد.

۷) تکالیف درسی: تکالیف درسی یکی از ابزارهای مهم ارزشیابی توصیفی است. اگر معلم در ارائه و بررسی تکالیف درسی، مدیریت خوبی داشته باشد، این ابزار می تواند عملکرد و فعالیت درسی دانش آموزان را به خوبی مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.

روش ارزیابی تکالیف درسی، همان روش ارائه بازخورد توصیفی است. اظهار نظر معلم در بررسی تکالیف درسی بر کیفیت کار دانش آموز می افزاید، بدین معنی که ضعف و قوت کار دانش آموز آشکار می شود، این امر به او کمک می کند تا کارایی و کیفیت فعالیت خود را بیشتر و بهتر کند.